Bir dalış eğitmeni olarak, dalışı çok seven ama sağlık durumu nedeniyle dalış yapıp yapamayacağından emin olmayan pek çok kişiyle tanıştım. En sık karşılaşılan durumlardan biri de astım. Eğer astımınız varsa, “Tüplü dalış yapmak güvenli mi?” diye düşünmüş olabilirsiniz. Çok kısaca Evet ya da Hayır demeyi çok isterdim fakat o kadar basit değil. Şimdi elimden geldiğince dalışta astımın ne anlama geldiğini ve nasıl güvenli kalacağınızı detaylı bir şekilde açıklayalım.
Astım Nedir?
Öncelikle astımın ne olduğunu anlayalım.Akciğerlerimizle bağlantılı olan hava yolları bazen iltihaplanır veya daralır, bu da nefes almayı zorlaştırabilir. Bu daralmalara sebep olarak iltihaplanma, fazla mukus birikimi veya kasların sıkışması örnek olabilir. Hava yollarındaki bu daralmalar astım ataklarına sebep olur.
- Nefes almakta güçlük veya nefes darlığı.
- Hırıltılı solunum (nefes alırken çıkan ıslık sesi).
- Göğüste sıkışma hissi.
- Öksürük.
Astımı tetikleyen şeyler kişiden kişiye değişir. Egzersiz, soğuk hava, stres veya toz ve polen gibi alerjenler en yaygın tetikleyiciler arasındadır—bunlar dalgıçların da karşılaşabileceği şeylerdir.
Gelelim dalış ortamına. Kuru ve sıkıştırılmış hava solumak yüzeyde nefes almaktan farklıdır. Ayrıca su ortamının hava ortamından 800 kat daha yoğun olduğunu hesaba katarsak basınç değişikliği ve fiziksel zorluklar astım hastaları için komplikasyon riskini arttırabilir.
Bu riskler, astımı olan herkesin tüplü dalış yapamayacağı anlamına gelmez ama ekstra dikkatli olunması gerektiğini gösterir.
Astımınız Varsa Dalış Yapabilir misiniz?
Öncelikle şunu belirtmek isterim. Ben doktor değilim. Dalış eğitmeniyim.Bu yazıyı kendi okumalarıma, astım hastalığı olup aktif dalış yapan dalıcılarımın tecrübelerine ve yazıyı yazmadan önce uzun uzun danıştığım doktor arkadaşlarımın bilgilerine dayanarak yazıyorum. Bu sebeple dalışa başlamadan bir dalış merkezi ya da benimle iletişime geçip, dalışta kullandığımız bir Tıbbi Beyan Formu ile doktorunuzun kontrolünden geçerseniz aklınızdaki soru işaretlerini cevaplamış olursunuz.
Gelelim cevabımıza!! Astım ile dalış yapıp yapamayacağınız astımınızın durumuna ve ne kadar iyi kontrol edildiğine bağlıdır. Eğer astımınız stabil durumdaysa ve son zamanlarda sorun yaşamadıysanız, dalış bir seçenek olabilir. İşte dikkat etmeniz gereken faktörler.
Kontrol Önemlidir
Astımınız sık sık ataklara veya belirtilere neden oluyorsa, dalış güvenli değildir. Ancak, aylarca hatta yıllarca belirti yaşamıyorsanız ve egzersiz sırasında sorun yaşamıyorsanız, dalış yapabilecek durumda olabilirsiniz.
Tıbbi Onay
Dalış öncesinde, dalış tıbbını bilen bir doktora danışın. Doktor, akciğer fonksiyonlarınızı değerlendirir ve dalışın sizin için güvenli olup olmadığını belirler. Spirometri gibi testler (akciğer kapasitenizi ölçen testler) genellikle bu değerlendirme için kullanılır.
Egzersiz ve Dayanıklılık
Dalış yoğun bir spor değildir ama fiziksel bir çaba gerektirir. Egzersiz sırasında astımınız tetikleniyorsa, dalış öncesinde bu durumu gözden geçirmeniz gerekir.
Astımınız Varsa Güvenli Dalış İçin İpuçları
Eğer dalış için uygun olduğunuz onaylandıysa, işte su altında güvende kalmak için almanız gereken önlemler.
Dalış Öncesinde İnhaler Kullanın
Astımı olan birçok dalgıç, dalıştan 20-30 dakika önce bronkodilatör (örneğin albuterol) kullanır. Bu, hava yollarınızı açar ve belirtileri azaltır.
Kolay Dalış Koşullarını Tercih Edin
Sıcak ve sakin sular astım hastaları için idealdir. Soğuk su, güçlü akıntılar veya yorucu dalışlardan kaçının.
Düzenli Nefes Alın
Su altında yavaş ve düzenli nefes almak çok önemlidir. Nefesinizi tutmak veya hava tasarrufu için nefes sayınızı azaltmak (skip breathing) akciğerlerinize zarar verebilir.
Sınırlarınızı Bilin
Eğer dalıştan önce göğsünüzde hafif bir sıkışma veya nefes darlığı hissediyorsanız, dalışı zorlamayın. Bir dalışı atlamak, sağlığınızı riske atmaktan daha iyidir.
Sakin Kalın
Stres ve kaygı astımı tetikleyebilir, bu yüzden su altında sakin ve kontrollü kalmaya odaklanın. Gereksiz eforu önlemek için iyi bir yüzerlik kontrolü yapın.
Astım, tüplü dalış yapmanızı otomatik olarak engellemez ama ekstra dikkat gerektirir. Vücudunuzu tanıyın, durumunuzu yönetin ve sınırlarınız içinde dalış yapın. Doğru bir yaklaşım ve planlamayla, birçok astım hastası güvenle sualtı dünyasını keşfedebilir.
Bir eğitmen olarak, bu zorlukların üstesinden gelmenize ve bilinçli kararlar vermenize yardımcı olmak için buradayım. Eğer astım ile dalış hakkında sorularınız varsa, bir dalış doktoruna danışın veya eğitmeninizle konuşun. Unutmayın, doğru planlama ile unutulmaz bir dalış deneyimi yaşayabilirsiniz.
Astımla dalış deneyimleriniz veya sorularınız mı var? Yorumlarda paylaşın—hikayelerinizi duymayı çok isterim!
Kalın Sağlıcakla
