İzlanda beni daha fazla şaşırtamaz dediğim her seferinde yeni bir doğa harikası ile karşıma çıkıyor. Ama bu sefer şelaleleri, simsiyah kumsalları veya gecelerimizi aydınlatan kuzey ışıkları değil. Daha derinlerde saklı ..
İzlanda’nın yüzeyi doğanın en dramatik ve vahşi sahnelerinden bazılarını sunarken yeraltı dünyası da en az yukarısı kadar büyüleyici. Volkanik patlamalarla oluşmuş lav tünelleri İzlanda’nın altında uzanan gizemli geçitler gibi. Bu tüneller sadece jeolojik harikalar değil aynı zamanda zamanın içinde bir yolculuğa çıkmanızı sağlayan doğal sanat eserleri. Peki lav tünelleri nasıl oluşur? İçlerinde hayat var mı? Buz sarkıtları nasıl şekillenir? Gelin yer altındaki bu doğa harikalarına yakından bakalım.
Lav Tünelleri Nasıl Oluşur?
Bir volkan patladığında yüzeye çıkan lav ırmak benzeri bir şekilde akmaya başlar. Lavın üst tabakası soğuyup sertleşirken altındaki lav akmaya devam eder. Sonunda lavın yüzeye çıkarken açtığı büyük oyuk ve yeraltında yol aldığı tüneller içi boş bir şekilde soğumaya başlar. Binlerce yıl boyunca bu tüneller rüzgarın ve nemin etkisiyle şekillenerek bugünkü görünümlerine kavuşur. İzlanda’da çok sayıda lav tüneli bulunur ve bunlardan bazıları keşif ve turistik geziler için açılmıştır.
Lavın Renkleri ve Dokusu
Lav tünelleri sadece siyah veya gri değildir. İçlerinde kırmızı, sarı, turuncu ve hatta mavi tonları görmek mümkündür. Bu renkler lavın soğuma sürecinde içerdiği minerallere bağlı olarak ortaya çıkar. Örneğin:
- Kırmızı ve turuncu tonlar, lavın yüksek miktarda demir içerdiğini gösterir.
- Sarı ve kahverengi renkler, lavın sülfürle etkileşime girmesiyle oluşur.
- Mavi ve mor tonlar ise minerallerin oksitlenmesiyle meydana gelir.
İzlanda koşullarında lav tabakasının soğuması yaklaşık olarak 15 ile 20 yıl sürmekte. Yani şuan halihazırda birçok noktada henüz sıcak olan lav tabakaları bulunmakta.
Lav Tünellerinde Hayat Var mı?
Bu kadar zorlu bir ortamda yaşam mümkün mü? Aslında evet! Tünellerin içersinde fener ile duvarlara baktığınızda aynı okyanuslardaki planktonlar gibi minik yaşam formlarını görebilirsiniz.
Rehberimizin anlattığına göre dönem dönem farklı üniversitelerden gelip bu yaşam formları hakkında çalışmalar yapıyorlarmış. Çalışmalara göre bu mikroorganizmalar Mars gibi gezegenlerde yaşamın mümkün olup olmadığını anlamamıza yardımcı olabilirmiş.
Buz Sarkıtları ve Yer Altı Buzulları
İzlanda’daki bazı lav tünellerinde lavın sıcaklığına rağmen buz sarkıtları bulunur. Peki nasıl olur da volkanik bir yapının içinde buz oluşur? Bunun sebebi lav tünellerinin bazı kısımlarının yıl boyunca donma noktasının altında kalmasıdır. Yer altına sızan su bu soğuk bölgelerde donar ve zamanla muhteşem buz sütunları ve sarkıtları oluşturur. Lav tünellerindeki bu buz formları mağaranın nem seviyesi hava akımı ve sıcaklık değişimleriyle birlikte sürekli olarak değişir. Yani aynı mağarayı yılın farklı dönemlerinde farklı manzaralar sunuyor.
İzlanda’da Lav Tünelleri Nerede Ziyaret Edilebilir?
İzlanda lav tünelleri bakımından oldukça zengin bir ülke. İşte keşfedebileceğiniz en etkileyici lav tünellerinden bazıları:
- Raufarhólshellir Lav Tüneli: Reykjavik’e yaklaşık 30 dakika uzaklıkta bulunan bu tünel İzlanda’nın en uzun lav tünellerinden biridir. İçindeki kaya oluşumları ve buz sarkıtları ile ziyaretçilerine etkileyici bir deneyim sunar.
- Vidgelmir Lav Mağarası: 1.600 metre uzunluğundaki bu mağara renkli kaya oluşumları ve geniş tünel yapısıyla ünlüdür. Rehberli turlarla gezilebilir.
- Leidarendi Lav Tüneli: İçinde ilginç kaya oluşumları ve dar geçitler bulunan bu tünel macera sevenler için mükemmel bir keşif noktasıdır.
Lav Tünellerini Keşfetmeden Önce Bilmeniz Gerekenler
- Lav tünellerinde sıcaklık düşük olabilir bu yüzden yanınıza sıcak kıyafetler alın.
- Mağara içi oldukça kaygan olabilir bu nedenle sağlam trekking ayakkabıları giymek önemli.
- Rehbersiz keşfe çıkmak tehlikeli olabilir bu yüzden rehberli turlara katılmak en güvenli seçeneklerden biri.
İzlanda’nın yüzeyine hayran kalabilirsiniz ama yer altındaki dünyası da en az yukarısı kadar büyüleyici. Lav tünelleri, doğanın milyonlarca yıl boyunca nasıl şekillendiğini ve gezegenimizin nasıl bir değişim geçirdiğini gözler önüne seren muhteşem jeolojik yapılar. Eğer İzlanda’ya yolunuz düşerse, yüzeyin altına inip bu eşsiz yer altı dünyasını keşfetmeyi unutmayın!
