İzlanda’ya gelipte zorlu iklim koşullarında hayatta kalmayı başarmış olan Vikinglere saygı duymamam elde değil. Günümüzde sahip olduğumuz bütün imkanlara, ısıtmalı evlerimize ve kışa uygun elbiselerimize rağmen soğuktan şikayet ederken nasıl oluyorda Vikingler hayatta kalmayı başarmışlar.
Sandfell: Viking Dayanıklılığını Gösteren Bir Vasiyet
Aslında hiç plansız sadece dinlenmek için saptığım bir patika yol beni hiç beklemediğim bir manzara ile buluşturdu. İzlanda’nın Güneydoğusunda sırtını eski bir volkana dayanmış harabe. Simsiyah volkanik küllerinden arasından akan ince bir su ve suyun vardığı yerde bir mezarlık. Eğer bir yerde mezarlık varsa orada keşfedilmeyi bekleyen bir hikaye vardır.
Öræfi bölgesinde yer alan Sandfell terk edilmiş bir çiftlikten çok daha fazlası. Viking azminin sessiz bir anlatıcısı. Landnámabók’a (Yerleşimler Kitabı) göre Sandfell İzlanda’ya gelirken denizde kaybolan Ásbjörn Heyangur-Bjarnson’un dul eşi Þorgerður tarafından kurulmuş. Olağanüstü bir kararlılık gösteren Þorgerður oğulları ile birlikte Sandfell’e yerleşerek İzlanda’da kadınların önderlik ettiği bilinen en eski yerleşimlerden birine öncülük etmiş.
Bütün bu yıllar boyunca gelişerek gelen Sandfell 1931 yılına kadar bir kiliseye ve Papaz evine ev sahipliği yapmış. Çiftilk 1947 senesinde tamamen terkedilmiş fakat Þorgerður’ın misası ve azmi gelecek yerleşimcilere yol göstermeye devam etmiş.
Rútshellir Mağara Evi: Taşa Kazınmış Efsaneler
Dönüş yoluna geçtiğimde yol beni Skógar yakınlarında efsane ve gizemle örtülü insan yapımı bir mağara olan Rútshellir’e getirdi.
Yerel halk bu mağarada yaşadığına inandıkları kötü bir şef veya muhtemelen bir trol olan Rútur’u anlatır. Hikaye kölelerinin onu öldürmek için nasıl komplo kurduklarını ancak sonunda kaçma girişimlerinde öldürüldüklerini ve bu kötü Şefin Guðni adındaki birinin sonuyla karşılaşmadan önce Eyjafjallajökull’un zirvesine ulaştığını anlatır. Guðnasteinn adlı bir kaya onun son duruşunun anısına dikilmiştir.
İlginç bir şekilde mağaranın tavanında oyulmuş bir haç bulunmakta ve bu da mağaranın İskandinav yerleşiminden önce İrlandalı keşişler tarafından kullanılmış olabileceğini düşündürmekte. 1936 yılında Alman bilim adamları mağarayı araştırmış ve buranın bir pagan tapınağı olabileceği teorisini ortaya atarak esrarengiz tarihine bir katman daha eklemişler.
Vikinglerle ilgili tarih araştırmaları yapmak gerçek çok zor. Çünkü geride yazılı pek birşey bırakmamışlar. Bıraktıkları yerleşimler, eserler ise coğrafyanın sert doğasından dolayı bir süre sonra yok olmuş.
Viking Evleri – Doğa ile Uyum Sağlamak
İzlanda’nın zorlu ortamına uyum sağlayan Vikingler hem pratik hem de doğayla uyumlu evler inşa etmişler. Çatıları Çim yalıtımlı evler yaygınmış ve sert kışlara dayanmak için gerekli olan yalıtımlı duvarları oluşturmak için yine çim ve taş katmanları kullanılmış.
Evlere girdiğiniz zaman ilk dikkatinizi çeken geniş odalar yerine dar ve uzun odalar olması.
Hem ısıyı içeride tutmak için hem de dış etkenlere karşı korunmak için mümkün olduğunca ufak pencereler. Ve çimenle kaptı çatılar.
Ayrıca bazı bölgelerde evlerini biraz daha derine ve iki katlı yaptıklarını görebilirsiniz. Bunun sebebi alt katları hayvanları için ahır olarak kullanıp bu sayede içerideki ısıyıda arttırmak. Daha önce Güney Kore’deki geleneksek evleri yazdığımda sıcak su ile alttan ısıtmalı sistemlerden bahsetmiştim. Burada su yerine solunum ile ortamı ısıtan hayvanlar kullanılmış.
Bu mimari tercihler Vikinglerin yaratıcılığını ve uyum yeteneğini bize göstermekte. Coğrafya bu kadar sertken doğaya uyum sağlamaktan başka bir çaremiz yok zaten.
Zaman İçinde Bir Yolculuk
Sandfell ve Rútshellir’i ziyaret etmek Viking Çağı’na geri adım atmak gibi. Bu yerleri gezerken sakinlerinin günlük yaşamlarını hayal edin, karşılaştıkları zorluklar, ilham verdikleri efsaneler ve toprakta bıraktıkları kalıcı izler. Bu yerler sadece tarihi yerler değil İzlanda’nın engebeli arazisine kazınmış onları arayanlar tarafından keşfedilmeyi bekleyen anlatılar.
Kalın Sağlıcakla
